(Πηγή: www.voria.gr)
Η παραγωγή στις «μπάρες», η μεταφορά με τα άλογα και η διάθεσή του από τους μπουζτζήδες. Τα πρώτα παγοποιεία, οι παγωνιέρες και το τέλος του πάγου.
Ο Χορτιάτης πάντα ξεδιψούσε τη Θεσσαλονίκη. Από το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο που χτίστηκε τον 1ο μ.Χ. αιώνα, επισκευάστηκε από τους Βυζαντινούς και ήταν σε χρήση ώς την Τουρκοκρατία, μεταφέροντας νερό από τις πηγές στην πόλη, μέχρι τους φυσικούς λάκκους, τις γνωστές «μπάρες», στις οποίες πάγωνε το νερό των πηγών, ο Χορτιάτης δρόσιζε διαχρονικά την πόλη.
Η μεταφορά του πάγου από τον Χορτιάτη στη Θεσσαλονίκη μαρτυρείται από το 1623 όταν ο Οθωμανός χρονογράφος και περιηγητής, Εβλιγιά Τσελεμπή, που… Πηγή (Πηγή: www.voria.gr)