Χρόνια πολλά στις Αλεξάνδρες και στους Αλέξανδρους που γιορτάζουν σήμερα. Τελειώνει ο μήνας και όπως λέει ο λαός, από Αύγουστο χειμώνα. Τελευταίες μέρες των διακοπών για πολλούς και σιγά σιγά ετοιμαζόμαστε για την επιστροφή στην καθημερινή ρουτίνα, ελπίζοντας ότι δεν θα υπάρξουν μέτρα λόγω covid. Οι τελευταίοι εκδρομείς γυρίζουν και τα πλοία, τα τρένα και τα λεωφορεία είναι πίτα στον κόσμο.
Οι μικρασιάτισσες μεταξύ των άλλων έφτιαχναν και καταπληκτικές πίτες. Για όσους μπαϊλντησαν να διαβάζουν όσα γράφω για την Μικρά Ασία, μπρακσιντί. Και το ιμάμ μπαϊλντί είναι το φαγητό που λατρεύω, ως γνήσια απόγονος και φέτος έχουμε την επέτειο των 100 χρόνων. Στο βασίλειο της κουζίνας που περνούσαν τις περισσότερες ώρες οι γυναίκες τότε, είχαν το δικό τους «σκήπτρο», τον πλάστη, ή ουκλαή, όπως την έλεγαν στην Ανατολική Θράκη, απαραίτητο εργαλείο για την κατασκευή πίτας. Συχνά οι γελοιογράφοι των περιοδικών της εποχής μας, την ανέφεραν ως όπλο των γυναικών, στα νυχτοπερπατήματα των συζύγων. Η ουκλαή ήταν λεπτή με αρκετό μήκος, ενώ ο κυλινδρικός πλάστης με τα χερούλια στην άκρη, είναι μεγαλύτερης διαμέτρου και πιο κοντός. Κάθε Πρώτη του Γενάρη η χρονιά όλων αρχίζει με βασιλόπιτα. Κάθε Πρωτοχρονιά όμως, η γιαγιά μου η Βασιλική (πήρα το όνομά της, αλλά δυστυχώς όχι και την τεχνική της στο μαγείρεμα), έφτιαχνε την παραδοσιακή μικρασιάτικη κιμαδόπιτα, τη μιλίνα, που έκοβε ο παππούς και τη μοίραζε σε όλους μας κατά σειρά ηλικίας. Το φύλλο το άνοιγε με τέχνη και το ακουμπούσε σε κάτασπρα σεντόνια, ειδικά γι αυτήν τη χρήση. Τα τοποθετούσε με προσοχή σε ένα τεράστιο κυκλικό ταψί, που το πηγαίναμε στον φούρνο της γειτονιάς. Φανταστική ήταν και η τυρόπιτα στη μασίνα, ή το τηγανόψωμο στα γρήγορα. Όταν ήμασταν μικρά και πεινούσαμε, η γιαγιά, την οποία τότε τη βλέπαμε live και όχι μέσω viber ή messenger, μας έφτιαχνε μια μικρή πίτα. Δεν είχε εισβάλλει τότε στη ζωή μας η πίτσα, ούτε είχαμε τηλέφωνο για να παραγγείλουμε για dilivery. Και μια που ανέφερα την λέξη πίτα, γκουγκλάροντάς την, διαπίστωσα πόσα πολλά είδη υπάρχουν σε όλες τις περιοχές της πατρίδας μας, θυμίζοντας τους τρόπους με τους οποίους διαχειρίζονταν οι παλιές νοικοκυρές τον χρόνο, αλλά και τα υλικά που είχαν στη διάθεσή τους. Όσες Θεσσαλονικιές έχουν καταγωγή από τη Βλάστη, έχω την γνώμη ότι φτιάχνουν τις καλύτερες πίτες. Εξαιρετικές τεχνήτριες στην πίτα και οι Ηπειρώτισσες.
Στις 27 Αυγούστου εορτάζεται η μνήμη του Αγίου Φανουρίου, νεανική μορφή που έζησε στα Ρωμαϊκά χρόνια, και υπέστη 12 μαρτύρια στον αγώνα του κατά της αδικίας. Με 7 συνήθως αλλά και με 9 η 12 υλικά κάθε χρόνο έφτιαχναν βάζοντας όλη τους την τεχνική φανουρόπιτα. Μπορούσες να βάλεις λίγα τρίμματα κάτω από το μαξιλάρι και να δεις ποιον θα παντρευτείς. Facebook και sites για γνωριμίες τώρα, Πίτα του Άγιου Φανουρίου τότε, για να δεις στο Πι και Φι το μελλοντικό σου σύντροφο. Ο Άγιος Φανούριος φρόντιζε για την αποκατάσταση των κορασίδων. Σήμερα πάντως φτιάχνουν και πίτες για να βρουν τα παιδιά δουλειά, για επαγγελματική δηλαδή αποκατάσταση. Πριν από αυτήν όμως προηγούνται οι σπουδές.
Οδηγίες λοιπόν για να φτιάξουν οι μαμάδες την καλύτερη Φανουρόπιτα:
1.Να φτιάχνει η μαμά χυμό πορτοκαλιού και να το πηγαίνει διακριτικά στο δωμάτιο του παιδιού, όταν διαβάζει
2.Καλό είναι να συνοδεύεται και με σταφίδες, superfood
3.Η και λίγα δυναμωτικά καρύδια.
4.Να μην του βγάζει το λάδι καταπιέζοντάς το, όταν το βλέπει αγχωμένο, ή αν δεν περάσει στη σχολή που επιθυμούσε.
5.Να μην κουνάει το κεφάλι αποδοκιμαστικά, όταν δεν την ακούει το παιδί μουρμουρίζοντας, «εγώ μιλάω, αλλά εσύ από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλα»
6.Να φροντίζει να είναι η ζωή του γλυκιά σαν ζάχαρη.
7.Κι όταν το παιδί της χαρούμενο πέσει στην αγκαλιά της, ως φοιτητής πλέον, να μπορεί να φουσκώσει από υπερηφάνεια σαν το αλεύρι.
Ένα άλλο ενδιαφέρον μικρασιάτικο έθιμο ήταν και η περπατόπιτα. Μόλις το μωρό έκανε τα πρώτα του βήματα, έφτιαχναν μια ειδική πίτα, που θύμιζε λίγο την φανουρόπιτα. Μαζευόταν όλη η οικογένεια γύρω από ένα γεμάτο τραπέζι και η μητέρα σταύρωνε την πίτα. Ενώ το μωρό περπατούσε, οι γιαγιάδες την άφηναν να κατρακυλήσει πίσω του, ψιθυρίζοντας ευχές και τη φράση, «σιδερένια ποδαρούδια». Η νονά που ήταν παρούσα, του έδινε για δώρο παπουτσάκια.
Θα ήθελα να τελειώσω με μια πρόταση. Μήπως όσοι είμαστε στην τρίτη ηλικία να φτιάχναμε ένα είδος πίτας και για αποκατάσταση των αρθρώσεων, γιατί ο γέρος συνήθως πάει από πέσιμο η.. Αν ακολουθούμε κάποια δίαιτα, μπορούμε να τη φτιάξουμε με τα υλικά που θα μας προτείνει ο παθολόγος η ο καρδιολόγος, να μην είναι μεγάλη και βαριά για να μην μας κάνει μούτρα ο ορθοπεδικός, ούτε να τη φάμε ολόκληρη και περάσουμε το βράδυ με τον γαστρεντερολόγο. Πρέπει να προνοούμε όσο είναι νωρίς και να νοιαζόμαστε για την υγεία μας και να μην ακολουθούμε το γνωστό γνωμικό, «πέσε πίτα να σε φάω».